งานศพเป็นพิธีกรรมที่แสดงความเคารพต่อผู้เสียชีวิตและครอบครัวของผู้เสียชีวิตในวัฒนธรรมไทย การใส่ชุดสีดำในงานศพนั้น มีความหมายและสัญลักษณ์ที่สำคัญ แม้ว่าความหมายของการใส่ชุดสีดำอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่ แต่มีประเพณีที่เหมือนกัน ในบทความนี้เราจะบอกเหตุผลที่ชุดสีดำถูกใช้ในงานศพในวัฒนธรรมไทย
ทำไมต้องใส่ชุดสีดำในงานพิธีศพ
รัชกาลที่ 5 หรือสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้เริ่มนำวัฒนธรรมจากตะวันตก นั่นคือการใส่ชุดสีดำในงานศพเข้ามาในประเทศไทย แต่การใส่ชุดสีดำในงานศพมีความเกี่ยวข้องกับประเพณีและสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของคนไทย โดยส่วนใหญ่ถูกนำมาใช้ในงานศพเพื่อแสดงความเคารพต่อผู้เสียชีวิต สีดำมักถูกเลือกใช้เนื่องจากมีความหมายที่สอดคล้องกับความเศร้าและความเสียใจในงานศพ
ปัจจุบัน งานศพในประเทศไทยจะมีการใส่ชุดสีดำเพื่อไว้อาลัยใหเแก่ผู้เสียชีวิต ไม่ว่าจะเป็นบุคคลทั่วไปหรือบุคคลที่มีตำแหน่งสูง วัฒนธรรมของทางตะวันตกมีความเชื่อกันว่า สีดำเป็นสีสำหรับการไว้ทุกข์ ความเชื่อนี้เริ่มกระจายกันเป็นวงกว้างจนเป็นภาพจำว่า ต้องใส่เสื้อผ้าสีดำร่วมพิธีศพ แต่สีดำไม่เพียงเป็นสีที่แสดงความเคารพต่อผู้เสียชีวิตเท่านั้น ยังมีสีขาวและสีกรมที่แสดงความหมายแตกต่างกันไป ดังนี้
- สีดำ คือ การแสดงความไว้อาลัยต่อผู้ที่เสียชีวิตเป็นผู้ที่มีอายุมากกว่าหรือมียศตำแหน่งที่สูงกว่า เป็นการไว้ทุกข์แก่ผู้หลักผู้ใหญ่
- สีขาว คือ การแสดงความไว้อาลัยต่อผู้เสียชีวิตที่เป็นเด็กเล็กหรือผู้ที่มีอายุน้อย ส่วนมากจะใส่แสดงความเสียใจต่อครอบครัวของผู้ที่เสียชีวิตเป็นเด็กเล็ก
- สีกรม หรือสีน้ำเงินเข้ม คือ การแสดงความไว้อาลัยสำหรับผู้ที่สนิทสนมกับผู้เสียชีวิต ที่ไม่ใช่ครอบครัว เช่น เพื่อนผู้เสียชีวิต ญาติผู้เสียชีวิต เป็นต้น
ดังนั้น การใส่ชุดสีดำในงานศพไม่เพียงแค่เป็นการแต่งกาย แต่เป็นสิ่งที่มีความหมายในงานศพ เป็นการแสดงความเคารพ ความไว้อาลัยต่อผู้เสียชีวิตและครอบครัวของผู้เสียชีวิต การรักษาประเพณีและปฏิบัติตามความเชื่อที่เกี่ยวข้องเป็นสิ่งที่สำคัญ เพราะจะแสดงถึงความเคารพและความเสียใจต่อคนที่จากไป รวมถึงเป็นการให้เกียรติครอบครัวและญาติมิตรของผู้เสียชีวิตด้วย